Θέση Παλαιοκαρυάς

Χαρακτηριστικά αξιοθέατα των συνοικισμών της Παλαιοκαρυάς στην Θεσσαλία, μέσα σε ένα πανέμορφο τοπίο που πλαισιώνεται από πλούσια βλάστηση, αποτελούν ο διπλός καταρράκτης της Παλαιοκαρυάς με το μονότοξο πέτρινο γεφύρι ύψους 10 μέτρων που χρονολογείται από τον 16ο αιώνα και ξεπροβάλλει σε ένα βραχώδες στένωμα, σε απόσταση 500 μέτρων από την Κάτω Παλαιοκαρυά. Το πέτρινο γεφύρι εξυπηρετούσε τη σύνδεση Πύλης – Μεσοχώρας μέχρι τη διάνοιξη δρόμων στο δεύτερο μισό του 20^ου αιώνα. Το νερό προέρχεται από τον μικρό ποταμό Παλαιοκαρίτη (ρέμα Γκρόπας), που διαρρέει την χαράδρα της Παλαιοκαρυάς, η οποία είναι γνωστή και ως Γκρόπα: δύο μικρά φράγματα ανάχεσης που κατασκευάστηκαν κατά τη δεκαετία του 1970, το χαμηλότερο μπροστά και το ψηλότερο πίσω από το γεφύρι, δημιούργησαν τους δύο τεχνητούς καταρράκτες μικρής κλίμακας, δίνοντας ένα ξεχωριστό και ιδιαίτερο χρώμα στη συγκεκριμένη τοποθεσία. Σε μια υπέροχη εικόνα που προκαλεί δέος, ο καταρράκτης ρίχνει ορμητικά τα νερά του από ύψος 12 μέτρων. Σε μικρή απόσταση, βρίσκεται ο μικρότερος καταρράκτης ύψους 2 μέτρων. Οι καταρράκτες απέχουν μόλις 35 χλμ. από την πόλη των Τρικάλων και 11 χλμ. από την Πύλη Τρικάλων. Η πρόσβαση είναι αρκετά εύκολη μέσω ενός σύντομου και βατού χωματόδρομου που ξεκινάει από τον κεντρικό επαρχιακό δρόμο.

Ο ποταμός Παλαιοκαρίτης, που ρέει σε αυτή την περιοχή με το πυκνό παρόχθιο δάσος και την αξιόλογη πανίδα, πηγάζει από τον αυχένα του φαραγγιού σε υψόμετρο 1700 μ. και καταλήγει στον Πορταϊκό ποταμό. Σε σύγκριση με ποταμούς άλλων φαραγγιών, ο Παλαιοκαρίτης διατηρεί τα νερά του όλο τον χρόνο. Η παραδοσιακή νεροτριβή (ντριστέλα) της Παλαιοκαρυάς, το υπέροχο δάσος της Κατούνας, οι επιβλητικές κορυφές Γκρόπα (πετρόχτιστο μονοπάτι τη συνδέει με την Άνω Παλαιοκαρυά) και Καράβα αποτελούν πρόσθετους πόλους έλξης για τους επισκέπτες.

Στη θέση της γέφυρας της Παλαιοκαρυάς βλέπουμε σχεδόν κατακόρυφα ασβεστολιθικά πετρώματα της ζώνης Πίνδου. Η διάταξη αυτή των πετρωμάτων δημιουργήθηκε από την πτύχωση και τεκτονισμό των σχηματισμών της ζώνης Πίνδου κατά την Αλπική ορογένεση. Η διάβρωση των υπερκείμενων στρωμάτων και η κλίση τους κάθετα ως προς τον προσανατολισμό της κοιλάδας, δημιούργησαν ένα απότομο στένωμα μερικών μέτρων, το οποίο ήταν πρόσφορο για την κατασκευή μιας γέφυρας για τη διάβαση του ποταμού. Η γέφυρα αυτή ηταν σημαντική για την επικοινωνία των ορεινών χωριών παλαιότερα, καθώς το ποτάμι έχει ροή ακόμη και τους καλοκαιρινούς μήνες και δεν σχηματίζει ασφαλή περάσματα. To φαράγγι και η κοιλάδα της Γκρόπας διασχίζουν κάθετα τους γεωλογικούς σχηματισμούς της ζώνης Πίνδου. Κατά το Μεσοζωικό, στον ωκεανό της Πίνδου αποτέθηκε μια ακολουθία ιζημάτων βαθιάς θάλασσας τα οποία συγκροτούν τη ζώνη (ενότητα) της Πίνδου. Η Πίνδος δημιουργήθηκε πριν από 35 εκατομμύρια χρόνια περίπου, με την Αλπική Ορογένεση: τα ιζήματα της Τηθύος πτυχώθηκαν και ανυψώθηκαν, δημιουργώντας τα βουνά γύρω από τη Μεσόγειο, μεταξύ αυτών και την Πίνδο. Η ορογένεση ξεκίνησε από τον χώρο της ανατολικής Ελλάδας, μεταναστεύοντας στο πέρασμα εκατομμυρίων ετών προς τα δυτικά. Η Αλπική ορογένεση και η πτύχωση των σχηματισμών της Πίνδου δημιούργησε τη σημερινή εικόνα μιας σειράς πτυχωμένων καλλυμάτων και επωθήσεων, με αποτέλεσμα οι σχηματισμοί της Πίνδου να επαναλαμβάνονται και σε κάποιες περιοχές να εμφανίζονται με ανεστραμένη στρωματογραφική σειρά (παλαιότερα πετρώματα πάνω σε νεότερα). Τα πετρώματα που βλέπουμε μπαίνοντας στο φαράγγι της Γκρόπας είναι τα μαλακά τουρβιδιτικά ιζήματα του Φλύσχη της Πίνδου πριν το γεφύρι της Παλαιοκαρυάς, μια σειρά μεταβατικών στρωμάτων και οι λευκοί/γκρι ασβεστόλιθοι του Κρητιδικού, πάνω στους οποίους έχει θεμελιωθεί το γεφύρι της Παλαιοκαρυάς.