Οφιόλιθοι Παναγίας

Οι εμφανίσεις οφιολίθων γύρω από το χωριό Παναγία αποτελούν από τις πιο ενδιαφέρουσες εμφανίσεις της οφιολιθικής ακολουθίας της οροσειράς της Πίνδου. Οι οφιόλιθοι της Πίνδου αντιπροσωπεύουν τμήματα της ωκεάνιας λιθόσφαιρας της Τηθύος που τοποθετήθηκαν πάνω από τον φλύσχη της Πίνδου κατά τη διάρκεια του Τριτογενούς. Τα οφιολιθικά πετρώματα της Πίνδου περιλαμβάνουν βασικά και υπερβασικά πυριγενή πετρώματα (περιδοτίτες του ανώτερου μανδύα, γάββροι, βασικά και υπερβασικά σωριτικά πετρώματα, στηλοειδείς λάβες, μαζώδεις λάβες, μαξιλαροειδείς λάβες, και βασικά λατυποπαγή), μεταμορφωμένα πετρώματα που προέρχονται από την μεταμορφική σόλα (αμφιβολίτες, πρασινοσχιστόλιθοι και μετα-ιζήματα) καθώς και ιζήματα βαθιάς θάλασσας και τουρβιδίτες (πελαγικοί ασβεστόλιθοι, ψαμμίτες, ασβεστόψαμμίτες και μικρολατυποπαγή, ιλυόλιθοι, πράσινοι και κόκκινοι στρωματώδεις και κονδυλώδεις ραδιολαρίτες).

Τα διάφορα πετρώματα και σχηματισμοί που συναντούμε στην ευρύτερη περιοχή της Παναγιάς είναι χαρτογραφημένα ως μια σειρά διαφορετικών ενοτήτων, μέρος του Οφιολιθικού Συμπλέγματος Πίνδου. Οι ενότητες αυτές (Αβδέλλα, Ασπροπόταμος, Δραμάλα) είναι τοποθετημένες ως τεκτονικά λέπια πάνω στο φλύσχη της Πίνδου. Η ενότητα Αβδέλλας (mélange Αβδέλλας) αποτελείται από ένα ποικιλόμορφο μίγμα (mélange) διάφορων ηφαιστειακών, ιζηματογενών πετρωμάτων καθώς και από μπλοκ περιβάλλοντων σχηματισμών. Το μίγμα αυτό δημιουργήθηκε ως αποτελέσμα της τεκτονικής παραμόρφωσης και ήπιας μεταμόρφωσης στη βάση του Οφιολιθικού συμπλέγματος. Τα ηφαιστειακά πετρώματα των οφιολίθων δημιουργήθηκαν σε συνθήκες Mεσοωκεάνης ράχης, σε έναν ωκεανό ανατολικά της Ζώνης Πίνδου. Ένα αντίστοιχο σημερινό περιβάλλον είναι η ανάδυση λάβας και σχηματισμός ωκεάνιου φλοιού στο κέντρο του Ατλαντικού Ωκεανού. Η έντονη τεκτονική λεπίωση και παραμόρφωση έχει οδηγήσει στον κατακερματισμό τοπικά των διάφορων σχηματισμών και την παρουσία ρηξιγενών δομών που μπορούμε να δούμε κατά μήκος του δρόμου. Η ηλικία των πετρωμάτων των σχηματισμών αυτών είναι κυρίως Ιουρασικό, με ένα εύρος που κυμαίνεται από το Τριαδικό έως το Άνω Κρητιδικό.