Κοιλάδα Μαλακασιώτη

Ακολουθώντας την εθνική οδό Καλαμπάκας – Ιωαννίνων, ο επισκέπτης ανηφορίζει προς τα Χάσια. Στις παρυφές του Κράτσοβου ή Βίγλας, σε υψόμετρο 750 μ., ο επισκέπτης μπορεί απολαύσει την πανοραμική θέα προς την περιοχή γύρω από την κοιλάδα του Μαλακασιώτη. Ο δρόμος περνάει από τη Μεγάλη Κερασιά, το Ορθοβούνι και τη Τρυγώνα, προσφέροντας πανοραμική άποψη της κοιλάδας του Μαλακασιώτη. Στη νότια πλευρά της κοιλάδας βρίσκονται τα χωριά Ματονέρι, Καλομοίρα και Ελάφι. Ο ποταμός Μαλακασιώτης, μαζί με τον Ίωνα (Μουργκάνη Π.) αποτελούν τους αρχικούς κλάδους του Πηνειού ποταμού που σχηματίζεται μετά τη συνένωση τους στο Θεσσαλικό κάμπο πριν τη Καλαμπάκα. Η κοιλάδα του Μαλακασιώτη διασχίζει τα ηφαιστειακά πετρώματα του Οφιολιθικού Συμπλέγματος της Πίνδου, τα οποία έχουν τοποθετηθεί τεκτονικά πάνω στους ιζηματογενείς σχηματισμούς της ζώνης Πίνδου, οι οποίοι εμφανιζονται πιο χαμηλά στη κοιλάδα.

Τα διάφορα πετρώματα και σχηματισμοί που συναντούμε στις εμφανίσεις των δρόμων της κοιλάδας του Μαλακασιώτη είναι χαρτογραφημένα ως μια σειρά διαφορετικών ενοτήτων, μέρος του Οφιολιθικού Συμπλέγματος Πίνδου. Οι ενότητες αυτές (Αβδέλλα, Ασπροπόταμος, Δραμάλα) είναι τοποθετημένες ως τεκτονικά λέπια πάνω στο φλύσχη της Πίνδου. Οι οφιόλιθοι της Πίνδου αντιπροσωπεύουν τμήματα της ωκεάνιας λιθόσφαιρας της Τηθύος που τοποθετήθηκαν πάνω από τον φλύσχη της Πίνδου κατά τη διάρκεια του Τριτογενούς. Τα οφιολιθικά πετρώματα της Πίνδου περιλαμβάνουν βασικά και υπερβασικά πυριγενή πετρώματα (περιδοτίτες του ανώτερου μανδύα, γάββροι, βασικά και υπερβασικά σωριτικά πετρώματα, στηλοειδείς λάβες, μαζώδεις λάβες, μαξιλαροειδείς λάβες, και βασικά λατυποπαγή), μεταμορφωμένα πετρώματα που προέρχονται από την μεταμορφική σόλα (αμφιβολίτες, πρασινοσχιστόλιθοι και μετα-ιζήματα) καθώς και ιζήματα βαθιάς θάλασσας και τουρβιδίτες (πελαγικοί ασβεστόλιθοι, ψαμμίτες, ασβεστόψαμμίτες και μικρολατυποπαγή, ιλυόλιθοι, πράσινοι και κόκκινοι στρωματώδεις και κονδυλώδεις ραδιολαρίτες). Τα ηφαιστειακά πετρώματα (λάβες και φλέβες) των οφιολίθων δημιουργήθηκαν σε συνθήκες Mεσοωκεάνης ράχης, σε έναν ωκεανό ανατολικά της Ζώνης Πίνδου. Ένα αντίστοιχο σημερινό περιβάλλον είναι η ανάδυση λάβας και σχηματισμός ωκεάνιου φλοιού στο κέντρο του Ατλαντικού Ωκεανού. Η έντονη τεκτονική λεπίωση και παραμόρφωση έχει οδηγήσει στον κατακερματισμό τοπικά των διάφορων σχηματισμών και την παρουσία ρηξιγενών δομών που μπορούμε να δούμε κατά μήκος του δρόμου. Η ηλικία των πετρωμάτων των σχηματισμών αυτών είναι κυρίως Ιουρασικό, με ένα εύρος που κυμαίνεται από το Τριαδικό έως το Άνω Κρητιδικό.